Sociaal plan en collectief ontslag UWV 2023

Van een collectief ontslag is sprake als er binnen drie maanden ten minste 20 werknemers bij een afdeling of een vestiging van een bedrijf om bedrijfseconomische redenen worden ontslagen. Vaak wordt er in dat geval een sociaal plan opgesteld. Lees hieronder meer over het sociaal plan.

Wat is een sociaal plan?

Een sociaal plan is een document dat de voorzieningen beschrijft die aan werknemers worden geboden in geval van een collectief ontslag. Het sociaal plan regelt alle voorwaarden met betrekking tot het ontslag van de werknemers, van financiële compensatie tot het vastleggen van andere voorzieningen zoals hulp bij het vinden van vervangend werk.

Waar moet een sociaal plan aan voldoen?

Er zijn in principe geen verplichtingen aan de inhoud van een sociaal plan. Soms beslaat een sociaal plan maar enkele pagina’s en andere keren is het een dik boekwerk. Zaken die bijna altijd terugkomen in een sociaal plan zijn:

- Het afspiegelingsbeginsel en het verdwijnen van arbeidsplaatsen. Lees er hier meer over.

- Uitleg hoe de werkgever de boventallige werknemer intern helpt bij het vinden van een nieuwe baan. Dit is een belangrijk onderdeel van het sociaal plan. Het is niet de bedoeling dat een werkgever zomaar personeel kan ontslaan, er moet gezorgd worden dat zij snel nieuw werk kunnen vinden. Dit kan intern zijn maar ook extern. De werkgever zal eerst proberen intern of bij een gerelateerde onderneming een passende functie te vinden. De functie moet dus aansluiten op de kennis, vaardigheden en het salaris van de huidige functie. Ook kan de werkgever helpen bij het extern plaatsen van haar medewerkers. Als het niet lukt of de werknemer weigert de passende funcite, dan volgt er alsnog ontslag.

- Externe ondersteuning door middel van outplacement. Vaak kan de werknemer die boventallig wordt, hulp krijgen van een outplacementbureau bij het vinden van een nieuwe baan. Via een outplacement-traject word je onder andere geholpen met onder andere persoonlijkheidstesten, vacatures zoeken en sollicitatietrainingen. Deze begeleiding wordt vaak vergoed door een werkgever en dit staat dan vast in het sociaal plan. Een uitgebreid outplacement traject duurt vaak wel zes maanden of langer en kost vaak zo’n EUR 5.000-6.000,-. Op deze manier helpt je werkgever je met het vergroten van je kansen op een nieuwe baan.

 - De hoogte van de ontslagvergoeding: hierover later meer.

Wie stelt een sociaal plan op?

De werkgever neemt het initiatief om een sociaal plan op te stellen. De werkgever beslist ook of vakbonden en de ondernemingsraad worden betrokken bij het invullen van het sociaal plan. Een sociaal plan dat tot stand is gekomen met inbreng van zowel vakbonden als de ondernemingsraad, heeft doorgaans meer autoriteit en waarde dan een plan waarbij deze betrokkenheid ontbreekt. Vakbonden spelen een actieve rol bij reorganisaties, vooral wanneer ze een sterke vertegenwoordiging hebben onder werknemers. Ze onderhandelen namens werknemers om gunstige voorwaarden te verkrijgen in het sociaal plan. Wanneer vakbonden betrokken zijn, krijgt het sociaal plan bindende werking. Dat betekent dat de werknemers zich aan het sociaal plan zullen moeten houden. Indien er procedures over gevoerd gaan worden bij de kantonrechter dan zal deze bij een sociaal plan met bindende werking veelal niet afwijken van het sociaal plan. Het is daarom ook in het voordeel van de werkgever dat de vakbonden betrokken zijn. Sommige cao’s vereisen ook betrokkenheid van de vakbonden bij het opstellen van een sociaal plan.

Een sociaal plan dat zonder de afstemming met vakbonden tot stand is gekomen heeft geen bindende werking. Zo’n plan heeft minder steun bij de kantonrechter.

Sociaal plan en vaststellingsovereenkomst

Wanneer een werknemer wordt ontslagen als gevolg van het sociaal plan, wordt dit ontslag meestal voor elke individuele werknemer geregeld via een vaststellingsovereenkomst. Deze overeenkomst legt de afspraken vast zoals overeengekomen in het sociaal plan. Het is echter van essentieel belang dat werknemers deze overeenkomst laten beoordelen voordat ze akkoord gaan. Hierbij moeten ze erop letten of de ontslagvergoeding correct is berekend, of de opzegtermijn voldoende is, of de werknemer wel recht heeft op een WW-uitkering enzovoort. Het is belangrijk om de vaststellingsovereenkomst te laten controleren door een jurist voordat je deze ondertekent. In bijna alle gevallen wordt in het sociaal plan geregeld dat de werkgever de juridische kosten vergoed voor het laten controleren van de vaststellingsovereenkomst.

Als je de vaststellingsovereenkomst ondertekent, kun je er in principe later niet meer op terugkomen als bijvoorbeeld blijkt dat niet alle loon-onderdelen zijn meegenomen in de berekening van de transitievergoeding. Dit zien wij helaas nog te vaak gebeuren. Nu een juridisch budget vrijwel altijd geregeld is, is het beter voorkomen dan genezen en is het verstandig om de controle van de vaststellingsovereenkomst uit te besteden aan een jurist. Heb je een vaststellingsovereenkomst ontvangen? Reageer hier voor een gratis en snelle controle vaststellingsovereenkomst door Brons Legal Ontslagrecht.

Sociaal plan: transitievergoeding

Er zijn geen vaste regels over de hoogte van de ontslagvergoeding bij een collectief ontslag en sociaal plan. Meestal is de vergoeding in een sociaal plan hoger naarmate de werkgever in een betere financiële positie verkeert. Over het algemeen is de vergoeding die in een sociaal plan staat beschreven ook (iets) hoger dan wanneer werkgever via het UWV een ontslag om bedrijfseconomische redenen regelt. Vaak staat in het sociaal plan een ontslagvergoeding vastgelegd van zo’n 1,5 tot 2 keer de transitievergoeding. Ook wordt er vaak een snel-tekenbonus aangeboden als je de vaststellingsovereenkomst snel wilt tekenen.

De vrijwillige vertrekregeling

Veel sociaal plannen kennen een vrijwillige vertrekregeling. Stel, je kunt op grond van het afspiegelingsbeginsel in dienst blijven bij je werkgever, maar eigenlijk zou je best wel weg willen. Je kunt dan een verzoek doen om plaats te maken voor een mederwerker die in aanmerking komt voor ontslag. Het is wel aan de werkgever om te bepalen of hij met dit verzoek akkoord gaat. Je ontvangt dan overigens meestal geen hogere ontslagvergoeding voor je goede wil, je zult dus rekening moeten houden met de ontslagvergoeding in het sociaal plan.

Sociaal plan voorbeeld

Hieronder vind je een link naar de meest recente sociale plannen van (grote) ondernemingen, met antwoord op de meest gestelde vragen. Zie de links voor een voorbeeld sociaal plan bij reorganisatie.

- Sociaal plan PostNL2023-2024

vaststellingsovereenkomst niet tekenen? Dan ontslag via UWV

Als je besluit de vaststellingsovereenkomst niet te tekenen, moet de werkgever een vergunning aanvragen voor ontslag bij het UWV om bedrijfseconomische redenen. Dit zou een mogelijkheid kunnen zijn als je het niet eens bent met het ontslag en goede redenen hebt om aan te nemen dat je ontslag niet terecht is. De werkgever moet dan bij het UWV een uitgebreide onderbouwing indienen met de reden van het ontslag en een (financiële) onderbouwing. Hou er wel rekening mee dat, als je werkgever een vergunning van het UWV krijgt voor ontslag wegens bedrijfseconomische redenen, dit vaak nadelig is ten opzichte van het tekenen van een vaststellingovereenkomst. In het sociaal plan wordt namelijk vaak een hogere ontslagvergoeding aangeboden. Om deze reden kiezen veel werknemers voor een ontslag door middel van een vaststellingsovereenkomst. In dat geval hoeft je werkgever niet meer naar het UWV voor een ontslagvergunning.

Heb jij te maken met een collectief ontslag en heb je een vaststellingsovereenkomst ontvangen?

Laat je vaststellingsovereenkomst gratis controleren door Brons Legal Ontslagrecht. Brons Legal Ontslagrecht helpt alleen werknemers en staat dus aan jouw kant! Wij helpen je graag met een grondige controle op alle onderdelen van de vaststellingsovereenkomt en zorgen dat je er zeker van bent dat je krijgt waar je recht op hebt. bij jouw ontslag. Neem direct contact op en spreek vrijblijvend met een ervaren ontslagjurist over jouw situatie.