Wanneer kan je werkgever je ontslaan?

Een werknemer ontslaan heeft soms behoorlijk wat voeten in de aarde. Werknemers worden goed beschermd in Nederland; er zijn bepaalde regels waar jouw werkgever zich aan moet houden. In dit artikel vertel ik je hoe een ontslagprocedure werkt.

Direct helderheid over jouw situatie? Neem contact met mij op en boek een gratis adviesgesprek in.

Hoe gaat ontslag in zijn werk?

In het kort kan een werknemer worden ontslagen als daar een redelijke grond voor is, of als de herplaatsing van de werknemer binnen een redelijke termijn, al dan niet met behulp van omscholing, in een andere passende functie niet mogelijk is.

Voor een ontslag heeft je werkgevereen ontslagvergunning nodig. Daarvoor moet hij het ontslag laten toetsen bij het UWV of de kantonrechter. Uitzonderingen hierop zijn ontslag op staande voet en ontslag met wederzijds goedvinden.

Ontslag via het UWV

Bij het UWV kan je werkgeverterecht wanneer het ontslag is gebaseerd op ziekte of bedrijfseconomische omstandigheden. Op de website van het UWV moeten dan drie formulieren worden ingevuld om de ontslagvergunning aan te vragen. Meestal krijgt de werkgever binnen vier weken de uitspraak.

Ontslag via de kantonrechter

Bij de kantonrechter kan de werkgever terecht voor toetsing van het ontslag op andere ‘redelijke’ gronden. Zie wat verderop dit artikel wat ‘redelijke’ gronden zijn.

Ontslag zonder ontslagvergunning of uitspraak van een rechter

Is de werknemer het met het exit-voorstel eens? Dan kun je uit elkaar gaan met wederzijds goedvinden. Er hoeft dan niets te worden getoetst, en het UWV of de kantonrechter komen hier niet aan te pas. Dit geldt ook bij ontslag op staande voet, in de proeftijd of bij het bereiken van de AOW-leeftijd van de werknemer. Je maakt dan afspraken in een vaststellingsovereenkomst.

Als de werkgever de arbeidsovereenkomst opzegt zonder dat hij een ontslagvergunning heeft, dan is de opzegging niet geldig. De werkgever moet de werknemer dan loon blijven betalen.

Ontslag met een vast contract

Hier vertel ik je waar je op moet letten wanneer je werkgever je wil ontslaan (zonder medewerking) wegens bedrijfseconomische redenen, ziekte of persoonlijke redenen.

Werknemer ontslaan wegens bedrijfseconomische redenen of ziekte

In het geval van bedrijfseconomische redenen of ziekte moet je werkgever een vergunning aanvragen bij het UWV.

Wat zijn voorbeelden van bedrijfseconomische redenen?

•   Het bedrijf heeft financiële problemen en is financieel niet in staat om het loon van je werknemer(s) te betalen.

•   Het bedrijf is aan het automatiseren en is financieel niet in staat om de werknemer(s) die door de automatisering wegvallen, in dienst te houden.

Let op: als er in de cao een ontslagcommissie is ingesteld, dan moet je werkgever het ontslag (bij bedrijfseconomische redenen) bij deze commissie aanvragen en niet bij het UWV.

Voorwaarden voor ontslag wegens ziekte

•   Door langdurige ziekte kan de werknemer zijn werk niet meer doen, er is geen kans op herstel binnen 26 weken en hij kan niet worden herplaatst, ook niet met omscholing. Als het UWV de aanvraag van de werkgever afwijst, kan deze binnen twee maanden in hoger beroep bij de kantonrechter.

Werknemer ontslaan wegens persoonlijke redenen

Heeft je werkgever ‘persoonlijke’ redenen om je te ontslaan? Dan gaat dit ook via de kantonrechter. Je werkgever moet een verzoekschrift opstellen waarin de reden voor het ontslag wordt aangegeven. Vervolgens komen jij en je werkgever bij de kantonrechter en dient je werkgever zijn besluit mondeling toe te lichten. Als jullie er niet uitkomen, dan doet de rechter een uitspraak.

Hieronder lees je wat ‘persoonlijke’ redenen precies kunnen inhouden.

•   Werknemer is regelmatig afwezig door ziekte. Dit veroorzaakt een hogere werkdruk bij andere werknemers. In dit geval gelden de volgende voorwaarden: de ziekte moet niet gerelateerd zijn aan het werk, de werknemer moet gedurende de komende 26 weken nog regelmatig ziek zijn, je hebt geen ander werk beschikbaar voor de werknemer en zijn afwezigheid heeft nadelige gevolgen voor je bedrijf.

•   Er is sprake van een arbeidsconflict dat niet meer op te lossen valt.

•   Je werknemer heeft verwijtbaar gehandeld. Hij heeft bijvoorbeeld diefstal gepleegd of een medewerker mishandeld.

•   Werknemer functioneert onvoldoende. De functie past bijvoorbeeld niet bij hem en er zijn geen andere functies beschikbaar. Werkgever moet de werknemer wel de kans en ruimte hebben gegeven om zijn prestaties te verbeteren.

•   Er is sprake van een ernstig gewetensbezwaar. Voorbeelden hiervan zijn masseurs die geen mannen willen masseren, assistenten die niet willen assisteren bij euthanasie of abortussen, of mensen die wegens hun geloof bepaalde werkzaamheden niet willen uitvoeren.

Voorbereiden van de ontslagprocedure

De werkgever moet direct beginnen met het opbouwen van een ontslagdossier van de werknemer. Hierin legt hij vast hoe de werknemer functioneert en welke problemen er spelen. Ook bevat dit dossier verslagen van functioneringsgesprekken en verslagen van gesprekken met collega’s of klanten.

Wat kost het om een werknemer te ontslaan?

Het verschilt per situatie wat de kosten zijn voor het ontslaan van een werknemer. Als je werkgever een ontslagvergunning krijgt toegewezen wegens bedrijfseconomische redenen, hoeft hij niets te betalen. Ook hoeft hij je geen ontslagvergoeding te betalen (wel een transitievergoeding).

In deze gevallen maak je werkgever wel kosten:

•   Ontslag wegens conflict, reorganisatie of disfunctioneren. In deze gevallen moet je werkgever betalen voor de advocaat of arbeidsrechtjurist die helpt bij de ontslagprocedure, plus een eventuele ontslagvergoeding indien de kantonrechter dat besluit.

•   Ontslag met wederzijds goedvinden. Je werkgever hoeft geen procedurekosten te betalen, maar wel vaak een (ontslag)vergoeding. Daarbij zijn de leeftijd en de diensttijd van de werknemer van invloed op de kosten van het ontslag. Hoe ouder en hoe langer de medewerker in dienst is, hoe duurder het wordt.

Hoe werkt collectief ontslag?

Moet je werkgever binnen drie maanden meer dan 20 medewerkers ontslaan die in hetzelfde werkgebied werken? Dan is dit een collectief ontslag. Je werkgever moet alsnog per individu een ontslagprocedure doorlopen en je moet het ontslag melden bij het UWV en de vakbond. Met de vakbond wordt dan een sociaal plan opgesteld. Meer informatie over collectief ontslag vind je op de website van de Rijksoverheid.

Ontslag via vaststellingsovereenkomst

Een ontslag via het UWV of de kantonrechter is niet makkelijk. Daarom gebeurt het in de meeste gevallen via onderhandelingen die worden vastgelegd in een vaststellingsovereenkomst. Om de onderhandelingen soepel te laten verlopen, wordt een arbeidsjurist of arbeidsrechtadvocaat ingeschakeld.

Lees hier meer over zaken die in een vaststellingsovereenkomst geregeld kunnen worden.

Schakel een deskundige advocaat of arbeidsjurist in

Welke route jouw werkgever ook neemt, ik help je graag. Bij het sluiten van een vaststellingsovereenkomst worden de juridische kosten voor mijn hulp in verreweg de meeste gevallen vergoed door de werkgever.

Vertel me jouw verhaal. Maak nu een afspraak voor een gratis intakegesprek.